تا پیش از این مهم‌ترین محل آموزش زبان و خط فارسی مکتب‌خانه‌ها بودند. در حالی که آموزش ابتدایی و مقدماتی در جهان وارد مرحله‌ی علمی شده بود، مکتب‌دارها هنوز در سنتی‌ترین شکل و به سختی به کودکان خط و زبان یاد می‌دادند. بسیاری از کسانی که در این دوران به خارج از ایران رفته بودند و از نزدیک به اصول تدریس مدرن مسلط شده بودند تصمیم گرفتند از شیوه‌های مدرن برای تدریس مقدماتی استفاده کنند. یکی از این افراد میرزا حسن تبریزی ملقب به رشدیه بود که در عثمانی شیوه‌های مدرن تدریس را آموخته بود.
او اولین مدرسه‌ی خود را در حدود سال ۱۲۶۷ شمسی در محله‌ی ششکلان تبریز افتتاح کرد. مدرسه‌ای که نظام آموزش الفبای فارسی را به شیوه‌ای تازه و آسان به کودکان شش تا ۱۰ ساله آموزش می‌داد و به نام رشدیه معروف شد اما این مدرسه چند روز بعد از افتتاح در حمله‌ی مکتب‌داران تخریب شد. او دومین مدرسه را در بازار محله‌ی تبریز و سومی را در چرنداب تبریز راه انداخت و باز با تعطیلی مدرسه مواجه شد. بعد از تعطیلی مدرسه‌ی چهارم به مشهد رفت و پنجمین مدرسه را در این شهر باز کرد. اما این مدرسه هم چند روز بیشتر دوام نیاورد و در نهایت با دست و تنی زخمی به تبریز بازگشت و ششمین مدرسه را در لیلی‌آباد تبریز باز کرد. مدرسه‌ای که سه سال دوام آورد و در نهایت باز تخریب شد و این بار رشدیه به تهران آمد. این بار مدرسه‌ای با حمایت امین‌الدوله، صدر اعظم ایران، در تهران تاسیس کرد که دوام آورد و آغازی شد بر آموزش و پرورش نوین ایران.
این مدرسه در محله‌ی سنگلج قرار داشت. امین‌الدوله برخی علاقه‌مندان به آموزش و فرهنگ ایران را زیر نام انجمن معارف گردهم آورد تا بر اداره‌ی مدرسه ابتدایی رشدیه نظارت کند. از جمله این افراد می‌توان به احتشام‌السلطنه و یحیی دولت‌آبادی و ناظم‌الاطبا اشاره کرد. انجمنی که در کمتر از چهار سال بانی بیش از ۱۰ مدرسه‌ی ابتدایی و متوسطه در تهران شد.
عکس اول: مدیر، معلمان و دانش آموزان مدرسه‌ی ادب تهران
عکس دوم: تصویر میرزا حسن رشدیه، بنیان‌گذار مدارس نوین در ایران
