اولین ساعت عمومی شهر که سوغاتی فرنگ و هدیهی مخصوص ملکه ویکتوریا، ملکهی انگلیس به ناصرالدینشاه قاجار در اولین سفرش به فرنگ بوده است. ساعتی که میگویند بیشتر از ۱۵۰ سال عمر دارد.
دربارهی ساعت شمسالعماره داستانهای عجیب و غریبی در تاریخ نقل شده است. بهطور مثال جعفر شهری در کتاب «تهران قدیم» روایت کرده است: «زنگ این ساعت صدایی داشته که افراد در چهار فرسخی (۲۴ کیلومتری) آن، به وضوح میشنیدند و بیمار با شنیدن صدای آن قالب تهی میکرده است. اگرچه این اغراق و مبالغهای بیش نبود و آن را بیش از حد بزرگ کرده، اما میگفتند بر اثر شکایت مکرر اهالی، شاه را مکلف میکند که دستور کم کردن صدای ساعت را داد تا با نمد صدای آن را خفیف کنند.»
داستان شنیدنی دیگری در همین کتاب جعفر شهری آمده که به یک جفت جغد مربوط میشود. میگویند این جغدها در کلاهفرنگی شمسالعماره، جایی که ساعت نصب شده لانه کرده بودند؛ «دو جغد نر و ماده بودند که در محفظهی این ساعت لانه داشتند و شایع بود هر بار ظاهر شوند، سلطنت تغییر میکند. میگفتند در موقع کشته شدن ناصرالدین شاه، سه روز از لانه بیرون آمده بودند که روز سوم شاه تیر خورده و تاج و تخت به مظفر الدین شاه میرسد. آنچه این شایعه یا حقیقت را بر سر زبانها انداخت، بیرون آمدن و ظاهر شدن این دو جغد در روزهای ۱۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۲۰ بود. جغدها که بیرون آمدند مردم میگفتند خدا عاقبت پیداشدن جغدها را به خیر کند، که متفقین به ایران حمله کردند، قحطی، کشتار و ناامنی همه جا را گرفت و شد آنچه قلم از بیانش عاجز است.»
این ساعت بارها به دلایل مختلف از کار افتاده و فروردینماه امسال، پس از سالها خاموشی تعمیر شد و ناقوس ساعت شمسالعماره دوباره به صدا درآمد.