هاشم رفیعی‌تبار خیلی زود فهمید به دنیای علم و به خصوص فیزیک علاقمند است. او داستان‌های علمی را دوست داشت، دانش‌آموز بود اما به دانشگاه تهران سر می‌زد و کتاب مورد علاقه‌اش، تقویمی بود که زندگینامه دانشمندان را در خود داشت. آن روزها در ایران می‌توانست با گرفتن لیسانس فیزیک، معلم بشود. اما هاشم رویاهای دیگری در سر داشت. او می‌خواست عضوی از دنیایی باشد که روی اتم‌ها تحقیق می‌کردند.
دیپلم را که گرفت راهی انگلیس شد. اما چون در انگلیس دیپلم ایران را قبول نداشتند، به یک مدرسه شبانه‌روزی در جنوب این کشور رفت و یک دیپلم انگلیسی هم گرفت. بعد از آن بود که لیسانس فیزیک، فوق لیسانس فیزیک نظری راکتورهای هسته‌ای و دکترای فیزیک نظری ذرات بنیادی را در انگلستان گرفت. او که تحقیقات زیادی در حوزه فیزیک نظری داشت، کم کم به سمت شاخه نوپای نانو فناوری کشیده شد و در دانشگاه آکسفورد مشغول تحقیق شد.
سال ۱۳۷۹ بود که دکتر رفیعی‌تبار بعد از سالیان دراز زندگی در خارج از کشور، به ایران برگشت و به یکی از افراد موثر در ورود فناوری نانو به ایران تبدیل شد. او بعد از بازگشت در پژوهشگاه ذرات بنیادی مشغول به کار شد. بعدها ریاست این پژوهشکده را برعهده گرفت و از سال ۱۳۸۰ به عنوان استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مشغول کار شد.
دکتر رفیعی‌تبار در سال‌های فعالیتش در کشور به عنوان پژوهشگر برتر فناوری نانو و چهره‌ی ماندگار این حوزه انتخاب شد؛ مردی که هنوز در سن ۷۲ سالگی مشغول تدریس و پژوهش است.
عکس: امیر صادقی