به گزارش روابط عمومی باغ کتاب تهران، این برنامه به همت گروه ورزش رادیو تهران و با تهیهكنندگی هدی فلاح، كارشناسی سعید اسلامزاده و اجرای محمدحسین امیدی به نقد و بررسی نمایشنامه «گلن گری گلن راس» نوشته دیوید مَمِت و ترجمه ترجمه امید روشن ضمیر اختصاص داشت.
سعید اسلامزاده کارشناس و منتقد سینما در ابتدای این نشست با اشاره به مضمون این نمایشنامه «گلن گری گلن راس» گفت: این نمایشنامه بهخوبی جامعه آمریکا در قرن بیستم را بررسی و نظام سرمایهداری را نقد میکند. این همان مضمونیست که تنسی ویلیامز در نمایشنامه «گربه روی شیروانی داغ» یا «اتوبوسی به نام هوس» به آن اشاره میکند. وجه مشترک آنها نقد نظام سرمایهداری و افسردگی افرادیست که در چردندههای آن گیر افتادهاند.
این منتقد سینما با اشاره به داستان نمایشنامه گلن گری گلن راس گفت: داستان این فیلم بسیار ساده و یک خطی است. اتفاق اصلی این نمایشنامه درباره رابطه فرادست و فرودست بین افرادیست که در یک بنگاه معاملات ملکی کار میکنند. اما جدالی که بین شخصیتها صورت میگیرد، باعث شکلگیری چالشهای اخلاقی بین این افراد میشود.
اسلامزاده ادامه داد: این اثر درباره رابطه قدرت در جامعه سرمایهداری و یک اثر سیاسی است؛ چرا که مسئله آن قدرت است. این اثر با نگاهی به اقتصاد فرا صنعتی نوشته شده است؛ اقتصادی که مبتنی بر اطلاعات است، یعنی هرکسی که دانش بیشتری دارد، پیروز است. در این اثر هم دانش و اطلاعات برابر با قدرت است. در داستان نیز هرکسی آن اسمها را دارد صاحب قدرت است و دعوا نیز بر سر دانستن است.
این کارشناس سینما با مرور نظریات ماکس وبر در تحلیل این اثر گفت: آدمهایی که در این بنگاه معاملات ملکی کار میکنند و توصیف میشوند فرقی با بردهها ندارند. همانطور که وبر میگوید نظام سرمایهداری و صاحبان سرمایه از تمام نیروهای اجرایی، فکری و عملی خود به عنوان بردهها برای سود بیشتر استفاده میکند. جنگی که بین آنها راه میافتد از منظر روانشناسانه و جامعهشناسانه کاملاً مبتنی بر رفتارهای برداری است اما در سطحی مدرن و نو. در این فضا ظاهراً مانند بردهها به کسی شلاق نمیزنند اما این روح افراد است که میخورد. در کتاب نیز افراد برای رفاه بیشتر باید بیشتر کار کند.
اسلامزاده با مرور سایر آثار ممت گفت: این شیوه درام، دیالوگ پردازی و شخصیت پردازی مخصوص دیوید ممت است. ما اطلاعات اضافهای را در دیالوگها نمیبینیم. در کوچکترین دیالوگها نیز اطلاعات از پیشینه شخصیتها و روحیات و اخلاقیات آنها وجود دارد. به همین دلیل با چند شخصیت محدود مخاطب را جذب میکند و در عین حال نهتنها خستهکننده نیست، بلکه افراد را میخکوب میکند.
پس از نقد کتاب شرکتکنندگان نیز سؤالهای خود را پیرمون موضوع کتاب مطرح و با یکدیگر گفتوگو کردند.
مرور بخشهایی از کتاب در قالب نمایشنامه و معرفی کتاب از دیگر بخشهای برنامه «کتابخانه نیمهشب» بود.