به گزارش پایگاه اطلاع رسانی باغ کتاب؛ دکتر محمد علی نجفی در این نشست، اظهار کرد: از جهت معماری و منظر شهری، اجتماعی، فرهنگی و ... نوعی دل زدگی و واخوردگی بر روابط شهر و شهروندان حاکم شده و جسم و جان شهر ما رنجور است و در کنار آن به شخصیت و ماهیت شهر نیز لطمه خورده است.
وی افزود: تهران ما با همه جذابیت‌ها، زیبایی‌ها و همه ظرفیت‌های قابل توجه خود، با مشکلات و چالش‌های بزرگی نیز روبرو است و نارسایی‌ها و کمبودهای شهر را خود شهروندان لمس می‌کنند، از این رو نیازی به اشاره به آنها نیست.
شهردار تهران تصریح کرد: ما باید در کالبد تهران روح تازه‌ای بدمیم و این روح و روحیه باید در قالب پدیده‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی به شهر دمیده شود.
وی خاطرنشان کرد: نگرش‌ها و رویکردهای گذشته این امر را نمی‌توانند، میسر کنند بلکه باید سیاست‌ها و روش‌های پیشین که توان حل مسائل امروز تهران به صورت بنیادین و پایدار را ندارند، کنار بگذاریم و به صورت جدی و عمیقی به رویکردها و سیاست‌های جدیدی بیاندیشیم.
نجفی یادآور شد: پیش نیاز این تغییر شکل گیری ایده‌های نو است؛ چراکه برای مواجه با چالش‌ها به ایده‌های جدیدی نیاز داریم که از منظری تازه و چشمی دیگر، شهر، شهروندان و روابط بین آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
شهردار تهران با بیان اینکه در گذشته شهرداری بیش از حد مراسم محور و مناسک محور بود و به کارایی و اثر بخشی فعالیت‌ها کمتر توجه داشته است، گفت: اما از این به بعد پرداختن به محتوا و کیفیت فعالیت‌ها در ابعاد فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و هنری بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: باید جامعه و شهر را در حرکت به عقلانیت و اخلاق گرایی اجتماعی کمک کنیم و در این میان رهبری احساسات جامعه شهری تا حدود زیادی در دست هنرمندان، اهل فرهنگ و رسانه است.
نجفی فرهنگ و هنر را حیاتی‌ترین و ضروری‌ترین شاخص زندگی شهری دانست و گفت: این شاخص باید شهر و شهروندان را از عنصر امید، مشارکت و شکوفایی برخوردار سازد. انتظار داریم هنرمندان با ابزاری که در دست دارند، ما را در دست یابی به محیطی پر از آسایش و آرامش برای شهروندان کمک کنند.
وی با اشاره به رویکردهای پیش روی شهرداری تهران در حوزه اجتماعی و فرهنگی، گفت: ما به مجموعه‌ای از رویکردها و برنامه‌های جدید اندیشیده‌ایم و امیدواریم با کمک صاحب نظران و اهل فن آنها را تدوین و اجرا کنیم. یکی از این رویکردها آن است که در اکثر فعالیت‌های شهری ما تسهیل گرهستیم و نه تصدی گر؛ از این رو باید عرضه آنچه را که در این عرصه فرهنگ و هنر تحقق می‌یابد و در دل جامعه تولید می‌شود را تسهیل کنیم. همین طور باید به ساخت و تحقق آنها کمک کنیم اما خودمان را خالق هنر یا معمار فرهنگی نمی‌دانیم.
نجفی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران فیلم و تئاتر نخواهند ساخت ولی وظیفه خود می‌داند از ساخت و نمایش آنها حمایت کند، ادامه داد: در گذشته شهرداری بیش از حد مراسم محور و مناسک محور بود و به کارایی و اثر بخشی فعالیت‌ها کمتر توجه داشته است اما از این به بعد پرداختن به محتوا و کیفیت فعالیت‌ها در ابعاد فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و هنری بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. البته این اقدام در مقایسه با فعالیت‌های کمی و صرف برگزاری مراسم‌ها دشوار است.
شهردار تهران در بخش دیگری از سخنان خود با تشکر از حضور پر شور هنرمندان در این مراسم تصریح کرد: قرار بود این نشست در هفته کتاب برگزار شود، اما به دلیل وقوع حادثه زلزله با تأخیر انجام شد. با وجود همین تأخیر وارد ماه ربیع الاول، بهار ماه‌ها و ماه شور و نشاط و شادی در جامعه اسلامی شدیم. همچنین حسن دیگر نیز آن بود که این مراسم با آغاز رسمی کار دکتر صالحی امیری در معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران مصادف شد.
نجفی همچنین ضمن ابراز همدردی با مصیب دیدگان حادثه زلزله غرب کشور، عنوان کرد: متأثر هستیم که عده‌ای از هموطنان عزیز ما در غم از دست دادن خانه و کاشانه خود و از آن مهم‌تر در غم از دست دادن تعدادی از عزیزان خود داغدار و غمگین هستند. اما این سنت الهی است و زندگی باید استمرار داشته باشد. ما هم ضمن همدردی و انجام برخی همکاری‌ها و کمک‌ها نسبت به هموطنان خودمان، برای کسانی که جان خود را از دست دادند آمرزش و برای بازماندگان آرامش درخواست داریم.
شهردار تهران تاکید کرد: خوشحال هستم شهرداری تهران در حد توان و به سهم و نوبه خودش توانست در برابر مقابله با آثار زیان بار این پدیده سهمی داشته باشد. همچنین از اعضای شورای شهر نیز تشکر می‌کنم که با مصوبه امروز، از نظر تصویب بودجه، در کنار شهرداری تهران نقشی را عهده دار شدند.
در این نشست صمیمی جمعی از نمایندگان اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه به بیان مسائل و مشکلات خود پرداختند.
باید ارزش‌های فرهنگی جامعه را احیا کنیم
سیدرضا صالحی امیری در نشست شهردار تهران با اصحاب فرهنگ و هنر ضمن تقدیر از حضور فرهیختگان عرصه فرهنگ و هنر و تسلیت به مناسبت جانباختن تعدادی از هموطنان در زلزله غرب کشور، گفت: جلسه امشب که به تدبیر دکتر نجفی برگزار شد، آغاز سلسله جلساتی است که از آن به عنوان نشست صمیمی و گفتگوی فرهنگی یاد می‌کنیم.
وی با بیان اینکه تجربه ثابت کرده که بهترین گزینه برای ارتباط با جامعه بزرگ فرهنگی و هنری گفت و گو است، افزود: گفت و گو مسیرهای سخت را برای ما هموار می‌کند، شناخت را افزایش و همچنین حرکت مشترک ایجاد می‌کند و در نهایت برای مسیرهای بن بست راه‌هایی برای عبور انتخاب می‌کند.
صالحی امیری با اشاره به اینکه نشست امشب با اصحاب حوزه فرهنگ و هنر آغاز یک راه است، گفت: ما باور داریم تهران بزرگ نماد کشور بوده و هر تحولی در این کلان شهر در عرصه ملی تأثیر مستقیمی خواهد داشت. ما باور داریم، تهران هم جسم دارد و هم روح و ما نمی‌توانیم این شهر را با انبوهی از سازه‌ها، خودروها، تجارت خانه‌ها و بازار توصیف کنیم. روح این شهر فرهنگ آن بوده و باید بدانیم که انسان بدون روح امکان حیات نخواهد داشت، همان طور که جامعه بدون روح به سمت میرایی سیر خواهد کرد.
وی با بیان اینکه تهران نیازمند دمیدن روح جدیدی است که ما از آن به عنوان فرهنگ و هنر نام می‌بریم، تصریح کرد: روح فرهنگی یعنی فضایل، اخلاق، انسانیت، سازگاری اجتماعی، انسجام اجتماعی، وفاق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و رضایت اجتماعی، ضمن اینکه روح فرهنگی به معنای باهم بودن، در کنار هم بودن و فهم مشترک داشتن نسبت به مسائل است.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران ادامه داد: برای اینکه بتوانیم جامعه نرمی داشته باشیم، باید ارزش‌های فرهنگی را در این سرزمین، این جغرافیا و این کلان شهر را احیا کنیم. مردم در آلودگی هوا به سختی نفس می‌کشند، اما تنفس در فضای آلوده فرهنگی و اجتماعی به مراتب سخت‌تر از تنفس در هوای آلوده است.
وی با تاکید بر نیاز شهر تهران به کتاب، فیلم، سینما، موسیقی و تئاتر خاطرنشان کرد: ما به انسان‌هایی نیاز داریم که چهره این شهر را چهره لطیف، نرم و اخلاقی تصویر کنند.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با بیان اینکه شهر دو چهره آشکار و پنهان دارد و نباید چهره پنهان شهر تصویر سیاهی به ما بدهد، تاکید کرد: از این منظر ما نیازمند ایجاد بستر و فضای لازم برای گسترش نشاط اجتماعی هستیم. امروز نشاط اجتماعی به معنای فراغت اجتماعی یا یک امر زائد غیرضروری نیست، امروز وقتی از سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، رضایت اجتماعی و نشاط اجتماعی صحبت می‌کنیم، تمامی این موضوعات مهمترین نیازهای ما در این کلان شهر هستند.
صالحی امیری در خصوص اینکه امروز از اعتماد انسان‌ها به یکدیگر کاسته شده و باید اعتماد اجتماعی تقویت شود، افزود: مشارکت اجتماعی نیز کاهش پیدا کرده و همه انسان‌ها باید احساس مسئولیت کنند، ضمن اینکه رضایت اجتماعی باید در چهره و بطن اجتماعی محسوس و روشن باشد و در نهایت اینکه نشاط اجتماعی به معنی لبخند زدن به دیگری نیست. نشاط اجتماعی یعنی رضایت درونی نسبت به تحولات محیطی که در آن زیست می‌کنیم. از این منظر زیست در کلان شهر تهران باید با زیست فرهنگی و اخلاقی همراه باشد.
صالحی امیری در ادامه با یادآوری این نکته که برای زیست آرام، با ثبات و امنیت باید به فرهنگ متصل شد، اظهار کرد: فرهنگ چشمه جوشانی است که همه انسان‌های تشنه می‌توانند در مسیر حرکت این چشمه سیراب شوند. فرهنگ به منزله اکسیژن است که انسان می‌تواند در یک فضای با نشاط آن را تنفس کند؛ چراکه در جامعه‌ای که فرهنگ نیست، انسان‌ها به سختی تنفس و زیست می‌کنند.
وی با بیان اینکه ما مجموعه‌ای از انسان‌ها را جبراً در برج‌ها کنار هم قرار دادیم، خاطر نشان کرد: اما مناسبات انسانی آنها را تعریف نکردیم. ما مرزهای فیزیکی را در برج‌ها و ساختمان‌ها تعریف کردیم، اما مرزهای انسانی را آن گونه که باید تعریف نکردیم و این نکته‌ای است که در مباحث حقوق شهروندی باید به آن توجه کنیم.
اصحاب فرهنگ و ادب ایده‌های خود را برای ما ارسال کنند
صالحی امیری به موضوع سرمایه‌های انسانی و فرهنگی در تهران اشاره کرد و گفت: گروه‌های مرجع می‌توانند نوید بخش تغییرات باشند. از این منظر از شما اصحاب حوزه فرهنگ و ادب می‌خواهیم تا ایده‌های خود را برای ما ارسال کنید تا ما آنها را در دستور کار خود قرار دهیم. ما باید باور داشته باشیم که از تصدی گری عبور کنیم و به تولی گری تن بدهیم و بر این باوریم که مردم بیش از ما دلسوز مسئله فرهنگی و اجتماعی تهران هستند.
وی با اشاره به فلسفه محله محوری در برنامه‌های شهرداری تهران گفت: از این منظر فلسفه محله محوری ناظر بر واگذاری کار مردم به خود مردم است و برنامه ریزی، سیاست گذاری، نظارت و حمایت کار با ما است. ضمن اینکه ما در برنامه‌ای منظم به سمت مدیریت یک پارچه فرهنگی و اجتماعی حرکت می‌کنیم.
مشکلات ناشران و کتابفروشان برای شهردار لیست شد
محمدرضا توکل صدیق نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران ضمن اشاره به پایان هفته کتاب و مقارن شدن آن با روزهای پایانی ماه صفر، اظهار داشت: در کنار خانواده و آموزش و پرورش که نقش مهمی در ترویج کتابخوانی و توسعه کتاب دارند، به نظر می‌رسد شهرداری‌ها نقش مهمی در حل مشکلات نشر و کتاب ایفا می‌کنند.
وی به برخی مشکلات عرصه نشر که با همکاری شهرداری می‌توان تسهیل شود اشاره کرد و گفت: یکی از معضلات محدودیت و فقر ما در ویترین کتاب است؛ با نیاز فزاینده جامعه شهری به دانش از یک سو و تولید عناوین محصولات فرهنگی به ویترین‌های بزرگ‌تر با ظرفیت‌های بیشتری نیازمندیم اما طی سال‌های گذشته بسیاری از کتاب‌فروشی‌های سنتی ما، در تهران و شهرستان‌ها تعطیل شده است و ویترین‌های جدید به هیچ وجه پاسخگو نیست اما در این مسیر شهرداری می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
به گفته توکل‌صدیق، یکی دیگر از مشکلات «کاربری فرهنگی» است که طبق مصوبه شورای شهر ناشران و کتابفروشان می‌توانند در محل‌های مسکونی به فعالیت بپردازند این از فرصت‌هایی است که به توسعه ویترین کمک می‌کند ولی متأسفانه در برخی نواحی و شهرداری‌ها با این موضوع مقاومت می‌شود و انعطاف وجود ندارد. در صورتی که شهرداری باید بستر را فراهم کند و مشوق جامعه باشد.
وی مشکل دیگر ناشران را تکثیر غیرمجاز و غیرقانونی برشمرد و گفت: این موضوع امروز به نشر ما آسیب جدی می‌زند یکی از راه‌هایی که این محصولات غیرقانونی را عرضه می‌کنند دستفروشان خیابان‌ها از جمله راسته خیابان انقلاب هستند زیرا دستفروشان امروز به عوامل فروش کتاب‌های غیرقانونی به معنای تکثیر غیرقانونی اقدام می‌کنند ولی شهرداری‌ها با این پدیده مماشات می‌کنند در حالی که از وظایف شهرداری است که با این مشاغل منفی برخورد کند.
نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، گفت: در فضاهایی که متعلق به شهرداری ست از جمله مترو، کتابفروشی پدید آمده که اقدام مثبتی است اما این گروه تصور نمی‌کنند با توجه به قانون نظام صنفی باید به اتحادیه مراجعه کرده و جواز کسب دریافت کنند ضمن اینکه در این فروشگاه‌ها اغلب تخفیف‌های غیرمتعارف و حتی کتاب‌هایی از کانال‌های غیرقانونی منتشر شده در این مراکز عرضه می‌شود.
وی در پایان گفت: یکی دیگر از مسائل ما اینکه در مجتمع‌های بزرگ مسکونی به ایجاد ویترین یک کتاب توجه شود، این موضوع جزء شرایطی باشد که باید در مجتمع‌ها لحاظ شود.
در ادامه حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی از سوی اهالی رسانه به ایراد سخن پرداخت و ضمن تمجید از تلاش‌های صالحی‌امیری مسئولیت جدید را به وی تبریک گفت.
عموزاده خلیلی: کجای تهران نشان از شهر دوستدار کودک دارد؟
فریدون عموزاده خلیلی از نویسندگان کودک و نوجوان کشور خطاب به شهردار تهران گفت: سابقه‌ای که از آقای صالحی امیری داریم و خواست درونی و عمومی که عموم اهالی فرهنگ و هنر از نهادهای دولتی و نهادی چون شهرداری دارند و در تمام دنیا شهرداری‌های موفق روح و جانشان را فرهنگ گره می‌زنند و خواست ما هم همین است، چرا که امروز فرهنگ را روح و جان یک شهر بزرگ است اجازه می‌دهند اهالی فرهنگ آن را با خلاقیت خود شکوفا کنند و در عرصه عمومی نسیم فرهنگ را به جان شهر بدمند ولی متأسفانه درباره شهر تهران اینگونه نبوده و تشکل‌های فرهنگی آنچنان که باید در اداره شهر دخیل نبودند.
وی افزود: در کشور ما از واگذاری امور به تشکل‌ها متضرر نشدیم همان سیاستی که آقای صالحی‌امیری در دوران کوتاه وزارت ارشاد در امور فرهنگی و در واسپاری امور به تشکل‌های غیردولتی اجرا کرد. از جمله نمایشگاه بین‌المللی سپاه تهران و نمایشگاه کتاب فرانکفورت که به تشکل‌های غیردولتی واگذار شد این دو کارنامه موفقی داشتند.
این نویسنده، گفت: باید به اهالی فرهنگ اعتماد کرد، نه نمادین و نمایشی بلکه کارها را باید به آنها سپرد اهالی فرهنگ دلشان اگر بیش از مقامات برای فرهنگ مردم نسوزد کمتر از آنها هم نمی‌سوزد.
عموزاده خلیلی، افزود: اگر ثمراتی که این واگذاری داشته باشد بیش از فعالیت دولت شهرسازی نباشد، کمتر از آن هم نخواهد بود. ببینید در حال حاضر پروژه باغ کتاب قابل تحسین است اما باید متذکر شوم که در کنار اهالی هنرهای تجسمی اهالی قلم هم اغلب غایب بزرگ به شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه اهالی قلم نه تنها صنفی ندارند و در تصمیم‌سازی‌ها از آنها استفاده نمی‌شود، گفت: نویسنده کارش اندیشه است نهادی چون شهرداری می‌تواند پایه‌های فرهنگ را بر اساس آن بنا کند.
ای نویسنده در مورد کودکان و نوجوانان هم خاطرنشان کرد: حدود ۱۰ سالی است با مصوبه شورای شهر تهران، تهران به عنوان «شهر دوستدار کودک» نامگذاری شده است؛ اما آقای شهردار، شهر دوستدار کودک مشخصاتی دارد باید بدانیم مواجهه کودکان ما با شهر چیست جز اینکه هر روز با سرویس مدرسه رفته و دوباره برمی‌گردند چه مواجهه‌ای با شهر دارند؟
عموزاده خلیلی، تصریح کرد: روح کودکی در کجای شهر جلوه می‌کند؟ در کدام معماری شهر تهران کودکی دیده شده است؟ کجا مشارکت کودکان و حتی خلاقیت کودکی در برنامه‌های شهر تهران دیده شده؟ فانتزی کودکانه کجا خود را نشان داده است؟
وی در پایان گفت: ما با ساختارها و سازه‌های سنتی و مدرن مواجه هستیم آیا شما یک چهره کودکی در تهران دیده‌اید؟ هر شهرداری دیگری نتوانست شهر دوستدار کودک به وجود بیاورد و یا بنا کند. آقای نجفی شما می‌توانید و تأکید می‌کنم در شهر دوستدار کودک باید نگاه و ایده‌های کودکان را با فراخوان دریافت کرد.