اگر نظر افراد مختلف را درباره شیمی یا فیزیک بپرسیم، شاید اولین چیزی که به خاطرشان برسد، قوانین و قاعده‌های این علوم یا حتی فرمول‌های سخت و پیچیده و کلاس‌های خشک و بی‌روح مدرسه یا دانشگاه باشد. اما ممکن است کمتر کسی به این مسئله فکر کند که این علوم می‌توانند ما را سرگرم کنند و به آن‌ها به چشم ابزاری برای بازی در کنار آموزش نگاه کرد.
تجربه بزرگ‌ترین پارک علم در ایران
باغ علم نوجوان واقع در طبقه اول بلوک D و بالای کتاب‌فروشی بزرگ‌سال، به‌عنوان «بزرگ‌ترین پارک علم ایران»، با در اختیار داشتن فضایی به وسعت 4 هزار مترمربع در تیر‌ماه 1396 توسط شرکت مرصاد دانشگاه تهران به بهره‌برداری رسید و در مهر‌ماه همان سال به‌طور رسمی در مجموعه باغ کتاب تهران شروع به کار کرد. طراحی و ساخت دستگاه‌ها توسط شرکت فن آموز انجام شده است. این یعنی باغ علم نوجوان مجموعه‌ای کاملاً ایرانی، با دستگاه‌هایی ساخته مهندسان و متخصصان داخلی است که در نوع خود تجربه‌ای منحصربه‌فرد و البته افتخار‌آمیز است. این مجموعه با 20 دستگاه شروع به کار کرد اما حالا 33 در دستگاه باغ علم نوجوان وجود دارد که قوانین فیزیک را تبدیل به ابزاری برای بازی کرده‌اند. شاید قرار بود که مخاطب این مجموعه نوجوانان و بزرگ‌سالان باشند، اما ایده بازی با علم آن‌قدر خوب عملی شد که از ابتدای تأسیس تا به امروز توانستند 170 هزار نفر را با جذابیت‌های علم آشنا کنند. حالا حتی کودکان دبستانی هم می‌توانند در گوشه‌ای از این پارک علمی سرگرم شوند. این مسئله باغ علم نوجوان را به هدف خود نزدیک‌تر کرد: تبدیل علم به یک مسئله‌ی همگانی.
در کنار حضور خانواده‌ها در این مجموعه، اردوهای دانش‌آموزی بخش بزرگی از بازدید‌های باغ علم نوجوان را تشکیل می‌دهد. در سال گذشته باغ علم نوجوان میزبان 40 هزار دانش‌آموز بوده است که در قالب اردو به این مجموعه آمده بودند.
بازی با علم و قوانینش
باغ علم نوجوان تلاش کرده است تا فیزیک و قوانینش را از جنبه‌های مختلفی به ابزاری برای بازی و سرگرمی تبدیل کند. از دستگاه‌های مرتبط با مکانیک، پرواز، صوت، حیات، نور، نجوم، الکتریسیته و خطادید گرفته تا آسمان‌نما، شبیه‌ساز پرواز و سالن نمایش‌های علمی. این مجموعه 3 بخش و 10 گالری علمی دارد. بخش ابتدایی باغ علم نوجوان درباره اهرم‌ها و انرژی، بخش دوم درباره آینه‌ها و موجودات زنده و بخش سوم درباره حرکت است. چنگ لیزری، تونل باد، آیینه صوتی، تابلو خطای بینایی، تفنگ لیزری، گهواره نیوتن، آونگ موجی، آیینه چوبی و رعدوبرق مصنوعی با قدرت 1 میلیون ولت بخشی از گالری‌های این مجموعه است. در کنار این گالری‌ها، مجموعه آسمان‌نمای باغ علم نوجوان جذابیت‌های کهکشان را به مخاطبان خود نشان می‌دهد. همچنین این مجموعه با راه‌اندازی بازیکده سالند توانسته بازی‌های کامپیوتری را با ورزش، رقابت و سلامت ترکیب کند.
در کنار بازدید‌های علمی، باغ علم نوجوان آخر هفته‌ها به خصوص در فصل تابستان، رویداد‌ها و کارگاه‌های علمی رایگان برای نوجوانان برگزار می‌کند. این کارگاه‌ها با حضور کارشناسان باغ علم نوجوان و با محوریت فیزیک، شیمی و زیست برگزار می‌شود و هربار با تکیه بر قوانین این علوم دست به آزمایش و تجربه می‌زنند.
در کنار این قسمت‌های مختلف، باغ علم نوجوان بخشی مربوط به شناخت مغز و آناتومی آن دارد که در اسفند 97 در داخل باغ علم نوجوان راه‌اندازی شد. این قسمت به طور اختصاصی درباره مغز و ساختار آن اطلاعاتی به مخاطبان داده و با طراحی بازی و سازه، شگفتی‌های مغز انسان را آموزش می‌دهد.
چه زمانی به باغ علم نوجوان بیاییم؟
باغ علم نوجوان می‌تواند پذیرای 200 نفر به‌صورت هم‌زمان باشد. تا پیش از شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مدارس، دانش‌آموزان با اردوهای گروهی به باغ کتاب می‌آمدند اما حالا با وجود تعطیلی مدارس، تور‌های مجازی در باغ علم نوجوان برگزار می‌شود. همچنین پس از تهیه بلیت افراد می‌توانند به‌صورت نامحدود از دستگاه‌های این مجموعه استفاده کنند. دستگاه‌های باغ علم نوجوان کاملاً مشارکتی بوده و افراد می‌توانند با لمس و تجربه مستقیم با پدیده‌های علمی آشنا شوند. با توجه به محدودیت‌های رفت‌و‌آمد در دوران کرونا باغ علم نوجوان هر روز، به جز روز‌های اعلام شده توسط باغ کتاب از ساعت 9 تا 19 پذیرای بازدید‌کنندگان است.