به گزارش روابط عمومی باغ کتاب تهران، برنامه «فیلم و گپ» که چهارشنبه هر هفته با حضور سعید قطبی‌زاده، منتقد سینما در سالن شماره 8 باغ کتاب تهران برپا می‌شود، این هفته به اکران فیلم مشترکی از سینمای بلژیک و فرانسه «دختر ناشناس» به کارگردانی برادران داردن و محصول سال 2016 اختصاص یافت.
سعید قطبی‌زاده در برنامه «فیلم و گپ» این هفته به نقد فیلمی از سینمای فرانسه و بلژیک پرداخت.
سادگی در عین پیچیدگی
سعید قطبی‌زاده در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به سبک فیلم‌سازی برادران داردن گفت: «فیلم‌های برادران داردِن بسیار شبیه به یکدیگر است. به نظر می‌رسد که کوچک‌ترین تغییری در سبک و شیوه کارگردانی آنها در فیلم‌های ایجاد نمی‌شود. علی رغم اینکه برادران داردن جزء پر افتخار‌ترین کارگردانان دنیا محسوب می‌شوند، ساختار سینمایی آنها چندان پیچیده نیست و همین مسئله یکی از نقاط مثبت فیلم‌سازی آنها است. رئالیسم حتی در صداهای فیلم نیز خود را نشان می‌دهد. از صدای خیابان گرفته تا صداهای طبیعی درون خانه. کار آنها به واسطه رابطه‌ای که با صدای محیط برقرار می‌کند به فیلمی مستند نزدیک می‌شود. بازی‌های فیلم به شدت واقع‌گرایانه است.»
این منتقد سینما ادامه داد: «اغلب بازیگران فیلم‌های داردن‌ها ناشناس هستند. موقعیت‌های فیلم‌برداری کاملاً واقعی است و لوکیشن‌ها بیش از آنکه ساخته شوند انتخاب می‌شوند. داردن‌ها حساسی بر روی رنگ لوکیشن دارند چرا که رنگ‌های انتخاب شده به شدت همسو با وضعیت روحی بازیگران و روایت فیلم است. فیلم‌های برادران داردن بسیار ارزان و سریع اما در عین حال بسیار با کیفیت ساخته می‌شوند. این فیلم‌ها اغلب در جشنواره سینمایی کن مورد توجه قرار می‌گیرند.»
انتقادی و به دور از احساسات
قطبی‌زاده با اشاره به نگاه انتقادی این دو کارگردان گفت: «سینمای داردن‌ها به شدت انتقادی است و نگاهی جهانی دارد. آثار آنها جهانی یکه و خاص را به ما نشان می‌دهند. نهضت نئورئالیسم ایتالیا ریشه در سبک فیلم‌سازی داردن‌ها دارد. نهضتی که افرادی همچون هانکه یا کن‌لوچ نیز آن را دنبال کرده‌اند. اما فیلم‌های آنها در عین سادگی مخاطب را درگیر می‌کند. در فیلم‌های این دو کارگردان خبری از صحنه‌های عجیب، خشن، کمیک یا رومانتیک مواجه نیست. اما مخاطب را درگیر خود می‌کند. وقتی فیلم‌ها را می‌بینیم حس می‌کنیم فیلم باید احساسات بیشتری را در خود داشته باشد اما مسئله دقیقاً تأکید روی همین سردی عاطفی در فیلم‌ها است.»
این مدرس سینما ادامه داد: «دو ویژگی در فیلم داردن‌ها وجود دارد که مانع از احساسی شدن فیلم‌هایشان می‌شود. ویژگی اول تدوین فیلم‌ها است. در آثار داردن‌ها تدوین به هیچ عنوان نمایشی نیست و تدوین به سبک سینمای مدرن مستند نزدیک می‌شود. دقیقاً جایی که قرار است به شخصیتِ فردی و روان‌شناختی نزدیک شویم فیلم کات می‌خورد. شروع روایت‌ها غالباً از وسط است یعنی ما همواره به درونِ روایتی که از قبل آغاز شده (و ما آن را نمی‌دانیم) پرتاب می‌شویم. ویژگی دوم هدایت بازیگر است. بازیگرهای فیلم‌های داردنِ‌ها با سبک رئالیسم هم ارز است. آنها بازیگران را بر اساس میزانسن هدایت می‌کنند. در موقعیت‌های سنگین فیلم از نظر روانی دقیقاً یک وقفۀ احساسی دیده می‌شود. در این فیلم بازیگری در خدمت پیشگیری از احساساتی شدن فیلم است.»
درکی متفاوت از زنانگی
قطبی‌زاده با بیان اینکه داردن‌ها نگاه ویژه‌ای به عنصر زنانگی در فیلم‌هایشان دارند، گفت: «زنانگی در آثار داردن محوری اساسی است. فیلم‌های مطرح این دو اغلب فیلم‌هایی است که زنان را در آستانه بلوغ هویتی نشان می‌دهد. در این فیلم با زنی مواجهیم که تمام امکانات خوشبختی را در اختیار دارد اما یک لغزش ناخواسته بدل به بحرانی عمیق می‌شود که خوشبختی او را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پاسخ زنگ در را ندادن منجر به قتلی می‌شود که مکافات عملی عمیقی را در پی دارد. در آثار دیگر داردن‌ها هم همین نکته را می‌توان مشاهده کرد. برای مثال در اثری دیگر از آنها علاقه و اشتیاق یک زن برای مهاجرت بیش از مداوای همسر بیمارش است و همین اشتباه منجر به احساس گناهی عمیق می‌شود. اشتباهاتی که کوچک که برای شخصیت فیلم بدل به گناهی بزرگ می‌شود و تلاش برای خارج شدن از زیر بار چنین گناهی محوریت اصلی روایت فیلم است.»
این مدرس سینما ادامه داد: «کلید واژه آثار داردن‌ها وجدان است. شخصیت فیلم‌های این دو کارگردان درکی گناه‌آلود از خود دارند، در حالی که وگرنه نفس کار آنها لزوماً جرم نیست؛ در حقیقت تفسیری که از فعل خود دارند تفسیری گناه‌کارانه است. آثار داردن‌ها علیه بی‌تفاوتی است. آنها وجدانی بیدار علیه بی‌تفاوتی هستند و از این حیث مخاطب را به استقبال از خطر دعوت می‌کنند. این مسئله را می‌توانید در رویکرد بازیگر فیلم دید که در پی کشف حقیقت است و خود را مسئول می‌پندارد.»